Omtale av talemålet i Tyssedal og Røldal finst i eigne skisser. Dersom ein ser vekk frå tyssedals- og røldalsmålet, finst det to variantar av oddamål. Det opphavlege talemålet i Odda kan vi kalla for bygdemålet. Det vart brukt frå Seljestad og Vintertun i sør til Lindvik og elva på Hovland i nord. Bygdemålet er framleis i bruk. I tillegg har det utvikla seg ein annan variant av dialekten som me kallar tettstadsmålet. Denne varianten byggjer på bygdemålet, men er ei forenkla utgåve.

Innafor og mellom desse to hovudvariantane finst det mykje variasjon. Talemålet er prega av aldersskilnader, sosiale skilnader og individuelle skilnader. I Odda sentrum bur det framleis personar som bruker det gamle bygdemålet, anten reint eller dei snakkar tettstadsmål med klare bygdemålstrekk. Òg mange av dei som er fødde etter krigen, bruker bygdemålet. Ein del av dei har eit talemål der bygdemålstrekka er dominerande, men der ein finn innslag av tettstadsmål. Dei kan for eksempel bruka di i staden for dai og de i staden for da. Dessutan bruker mange pronomena vi og åss heller enn me og aoko. Mellom dei aller yngste er det truleg få som snakkar bygdemålet.

Skissa ovafor byggjer stort sett på målet til tre ungdommar frå Odda sentrum. Vi skal sjå litt nærare på ein del punkt der det finst fleire variantar enn dei som er presenterte i grammatikkskissa elles.

• Vokalane er dei same for alle med unnatak av at somme ikkje skil mellom e og æ som to ulike fonem. Dei vil ha uttalen bera og sjera, der andre seier bæra og sjæra.
• I bygdemålet har ein ao i ord som skaol og sjao (’skål’ og ’sjå’), dvs. ord som har å i skriftmålet, og som hadde lang a (á) i gammalnorsk.
• Konsonantane er dei same i bygdemålet som i tettstadsmålet, men i tillegg har ein i bygdemålet lyden . Denne lyden blir uttalt med å pressa fremre delen av tunga mot ganen litt lenger fram enn der ein uttaler g, og så opna for lufta med ein liten "eksplosjon". Lyden svarar ofte til skrivemåten gj i nynorsk: bya 'byggja'. I bøyinga av ord vekslar  ofte med g. Det blir kommentert nærare under punktet om substantivbøyinga nedafor.

• I tettstadsmålet er bøyingssystemet enklare enn i bygdemålet. Restar av eldre stammebøying er på veg ut. Nesten alle hankjønnsord får endingane -ar og -ane. Ein seier grisar – grisane, ikkje griser – grisʼna. På same måte bøyer ein dei aller fleste hokjønnsord slik at dei får fleirtalsendingane -er og -ene. Ein seier for eksempel dører – dørene, ikkje dørar – dørane.
• Dei hankjønns- og hokjønnsorda som har e i fleirtalsendingane (for eksempel bygd), får i dag endinga -ene i bestemt form fleirtal i tettstadsmålet (bygd’ne). Bygdemålet har endinga -ena (bygd’na).
• I bestemt form eintal av hokjønnsord har bygdemålet endinga -e, og dei som bruker denne varianten, vil for eksempel seia boe og bygde, der andre har endinga -a og seier boka og bygda.
• I bygdemålet i Odda har ein palatalisering. Det vil seia at ord som sekk heiter seen i bestemt form, skog heiter skojen, seg heiter senje og plagg heiter plae. Ein k eller ein g framom endingane som blir nemnde nedafor, blir altså skifta ut med ein annan konsonant slik at k alltid blir skifta ut med , mens g blir bytt ut med  etter kort vokal (jf. plagg) og med j etter lang vokal (jf. skog) og etter n (jf. seg). I substantiva skjer denne palataliseringa framom endinga i desse tilfella:
  • i eintal av hankjønnsord,
  • i fleirtal av hankjønnsord med -er og -ena som endingar i fleirtal,
  • i eintal av hokjønnsord som ikkje endar på -a i oppslagsforma, og
  • i bestemt form eintal og bestemt form fleirtal av inkjekjønnsord.

• Notidsendinga -a/-ar i kasta-klassen finst berre i bygdemålet. I tettstadsmålet er endinga -e.
• I bygdemålet finst det ein ekstra bøyingsklasse for svake verb i tillegg til dei som er nemnde ovafor. Denne klassen kan kallast meina-klassen eller blanda bøying. Verba som følgjer denne klassen, får desse endingane:

  	-a	-ar	-te	-t
  	lika	likar	likte	likt

  Vi ser at dei liknar på kasta-klassen i notid og døma-klassen i preteritum og i perfektum partisipp
• I tettstadsmålet har j-en i infinitiv falle bort i alle verba i telja-klassen. I bygdemålet er det dessutan vanlegare at vokalen i verbet skiftar:

  	-a	-e	*-de	*-t
  	telja	tele	talde	talt

• Dei sterke verba blir bøygde slik i bygdemålet i Odda:

  1. klasse (i – i – ai – i):

  	driva	drive	draiv	drive
  	bita	bite	bait	bite

  2. klasse (o – y – au – å):

  	frjosa	fryse	fraus	fråse
  	fljota	flyte	flaut	flåte

  3. klasse (i/e – i/e – a – u/å):

  	finna	finne	fann	funne
  	brenna	brenne	brann	brånne

  4. klasse (e – e – a – å):

  bera

  bere

  bar

  båre

  5. klasse (e – e – a – e):

  	lesa	lese	las	lese
  	drepa	drepe	drap	drepe

  6. klasse (a – e – o – a/å):

  	fara	fere	for	fare/fåre
  	mala	mele	mol	male

Understrekingane markerer dei formene som kan vera annleis i tettstadsmålet samanlikna med bygdemålet.

• Nokre andre verb som blir bøygde litt annleis i bygdemålet enn i skissa ovafor, er desse:

  	be	ber	ba	bee
  	je	jeve	gav	gåve
  	sta	stende	sto	stae/stee
  	slao	sler	slo	slaie
  	fao	fer	fekk	fenje

• I bygdemålet blir adjektiva bøygde slik:

  	inn gamadle mann	i gåmål kåna	itt gamalt hus
  	gamle menner	gamla erigar	gamle hus

  Det vil seia at bøyingsmønsteret er slik:

  	-e	-	-t
  	-e	-a	-e

• I bygdemålet er dei personlege pronomena slik:

Understrekingane markerer dei formene som kan vera annleis i tettstadsmålet samanlikna med bygdemålet.